Projenin adı: Biyobozunur Katı Atık Tesislerinin Termodinamik, Termoekonomik Analiz ve Optimizasyonları Çerçevesinde Yenilenebilir Enerji Potansiyellerinin Araştırılması ve Sıfır Atık Yaklaşımıyla Sürdürülebilir Modellerin Geliştirilmesi
Destekleyen kuruluş: TÜBİTAK, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
Proje no: 114M142
Başlama/Bitiş tarihleri: 01.11.2014/01.11.2016 (Devam ediyor)
Projedeki görevi: Yürütücü
Özet
Günümüzde, atıktan enerji üretimi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile enerji üretiminin arz ve talep dengelerinde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Atık kaynaklarının sürdürülebilir kullanımının geliştirilmesi ve atığın geri dönüşümü temelinde geliştirilen stratejiler, üretim, toplama, kullanım ve nihai bertaraf evrelerinden oluşmaktadır. Bu evrelerin yaşam döngüsü boyunca çevre üzerinde oluşturdukları olumsuz etkiler geri dönüşüm teknolojileri aracılığıyla bertaraf edilmektedir. Atığa hem bir kirlilik kaynağı hem de yararlanılması gereken potansiyel bir enerji ve hammadde kaynağı olarak yaklaşıldığında, atık bertaraf tesislerinin önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Çevre sorunlarını meydana getiren atıkların yönetilmesi gerekliliği dünya üzerinde farklı tür atık yönetim sistemlerinin oluşmasına sebep olmuştur. Atık bertarafı konusunda yapılan tüm çalışmaların amacı, en az maliyette, insana ve çevreye en az risk oluşturacak yöntemin seçilmesidir. Temel atık yönetim stratejileri, atık bertarafı, enerji geri kazanımı, geri dönüşüm, atık azaltımı, atık önleme ve sıfır atık yaklaşımı olarak sınıflandırılabilir.
Sıfır atık yaklaşımı, oluşan atıkların tekrar değerlendirilmesi ve böylelikle mevcut sistemlerin enerji kazanım potansiyellerinin artırılarak çevreye olan zararlarının da azaltılması temeline dayanmaktadır. Sıfır atık yönetiminde ilk aşama, çevre yönetiminin tam anlamıyla yapılabilmesi için sıfır atık sisteminin kurulacağı organizasyondaki tüm atık bileşenlerinin çıkarılması ve bu atıkların nasıl bertaraf edildiklerinin ortaya konmasıdır. İkinci aşama, uygulanan bertaraf yöntemlerine göre uygun enerji geri kazanım modellerinin geliştirilerek sisteme entegre edilmesidir. Son aşamada ise geri kazanılan enerjinin atık depolama tesislerinde ve/veya enerji ihtiyacının yoğun olduğu sektörlerde kullanımının sağlanmasıdır. Sıfır atık yaklaşımı, uzun vadede kendini amorti ederek işletmeye kazanç sağlayan ve işletmenin mevcut verimini sürekli arttıran bir yönetim anlayışı olarak değerlendirilebilmektedir.
Bu projede öncelikle Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Depolama, Biyogaz ve Kojenerasyon Tesisi’nin gerçek çalışma verileri kullanılarak termodinamik ve termoekonomik analiz ve optimizasyonları yapılacaktır. Daha sonra mevcut tesisin atık ısı kaynakları kullanılarak, sıfır atık yaklaşımı kapsamında enerji geri kazanım modelleri geliştirilecektir. Geliştirilen modellerin detaylı simulasyonları yapıldıktan sonra, karşılaştırmalı termodinamik ve termoekonomik analiz ve optimizasyonları gerçekleştirilecektir. Bu çalışmanın temel hedefi, mevcut sisteme entegre edilebilecek optimum enerji geri kazanım stratejisinin belirlenerek, Türkiye’de ki katı atık depolama, biyogaz ve kojenerasyon tesislerinin tamamı için uygulanabilir nitelikte, sürdürülebilir ve çevre dostu bir atık yönetim politikasını ortaya koymaya çalışmaktır. Geliştirilecek modeller kapsamında, mevcut katı atık depolama tesislerinin enerji geri kazanım potansiyellerinin artırılması, bu tesislerin çevreye verdikleri emisyonların azaltılması, gerçekçi bir sıfır atık yönetimi stratejisi oluşturularak hem insan ve çevre sağlığına hem de ülke ekonomisine katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.
Bu çalışmada gerçekleştirilecek modelleme, analiz ve değerlendirmeler ışığında Türkiye’nin katı atıktan enerji geri kazanım potansiyeli ortaya konulacak, atıktan enerji üretiminin yenilenebilir enerji kaynakları içindeki yeri ve önemi vurgulanacak, ve nihai olarak proje kapsamında geliştirilecek modeller ile sıfır atık yaklaşımının mevcut tesislere uygulanması amacıyla gerçekçi bir strateji geliştirilebilecektir.